درهم آباد

تغذیه کودک - وقتی درِ منزل را باز کردم و دیدم که با چشم های اشک‌آلود، بغل پدرش نشسته و بین هق‌هق‌هایش، مدام، تکرار می‌کند که «من نمی‌خوام هیچ‌کسی رو بخورم!» حسابی نگران شدم. همسرم، در پاسخ به نگاه‌های نگران و سوال‌های شتاب‌زده من، تعریف کرد که «بردیا»، دوست صمیمی پسرم در مهدکودک، به او گفته که خیلی بی‌رحم است که گوشت می‌خورد؛ چون «ببعی‌ها گناهی ندارن که ما می‌کشیم‌شون و ازشون غذا می‌خوریم» و بعد هم با پسرم قهر کرده تا انتقام همه گوشفندها و مرغ‌ها را گرفته باشد.

قلبم از دیدن رنج پسر کوچکم و اشک‌هایی که انگار قرار نبود بند بیایند، فشرده شد، ولی واقعا نمی‌دانستم در جواب سوال‌های پشت‌سرهم او که «اصلا چرا من مجبورم گوشت بخورم؟»، «آخه ما چرا حیوون‌های کوچولو رو به‌خاطر خودمون، اذیت می‌کنیم» و...، چه جوابی بدهم.

شاید این مشکل، برای شما هم پیش آمده باشد. بچه‌ها، از سه، چهار سالگی به بعد، ارتباط بین مرغی را که توی حیاط خانه پدربزرگ دیده‌اند و جوجه‌کباب روی منقل را درک می‌کنند و می‌فهمند که گوشت توی خورش، از کجا آمده و همین مساله، گاهی، باعث ایجاد نوعی مقاومت ذهنی برای خوردن گوشت یا مرغ می‌شود.

کوتاه نیایید

شاید امتناع کودک شما، از خوردن گوشت یا غذاهای حیوانی، فقط به‌خاطر تغییر ذائقه‌اش باشد، نه به‌خاطر این‌که از فکر خوردن یک حیوان دیگر، دچار عذاب وجدان شده. پس، برای این‌که نسبت به سلامت برنامه غذایی او، اطمینان داشته باشید، به‌جای حذف کامل گوشت از رژیم غذایی، سعی کنید راهی برای دادن آن به کودک پیداکنید؛ البته بدون جنگ و دعوا!

گیاه‌خواری، گُل بی‌خار نیست

شاید پیش خودتان فکر کنید که اگر فرزند شما، به اندازه کافی، میوه، سبزی، حبوبات یا نان و غلات مصرف کند، دیگر نیازی به گوشت، مرغ، ماهی و... ندارد. خب، این طرز فکر، چندان درست نیست؛ چون منابع غذایی حیوانی، برخی از ویتامین‌ها را از جمله B12 دارند که در هیچ غذایی با منشأ گیاهی، پیدا نمی‌شود و کمبودش، باعث بروز کم‌خونی می‌شود.

بچه‌ها حساس‌ترند

کودکان، در مقایسه با بزرگ‌ترها، حساس‌ترند و نمی‌توانند به‌خوبی والدین‌شان، اهمیت مصرف گوشت یا غذاهایی را درک کنند که منشأ حیوانی دارند. بچه‌ها از این‌که بدانند غذایی که توی بشقاب‌شان است، تا همین چند وقت پیش، زنده بوده، راه می‌رفته و آن‌طور که بعضی بچه‌ها، به ماجرا، پر و بال می‌دهند، «جیک‌جیک می‌کرده و برای بچه‌هاش غذا می‌برده»، احساس بدی پیدا می‌کنند. پس، به احساس‌شان احترام بگذارید و مسخره‌شان نکنید.

وقتی کودک‌تان می‌پرسد «آیا مجبورم گوشت بخورم؟»، چه پاسخی برایش دارید؟

اگر کودک‌تان دو تا چهار ساله است:

خوردن گوشت و مرغ، برای سلامتی‌ات، مفید است؛ حتی اگر یک تکه کوچک باشد. مجبور نیستی هر روز گوشت بخوری. یکی، دو بار در هفته کافیه و بقیه روزها هم می‌تونی تخم‌مرغ و پنیر بخوری که دوست داری.

اگر کودک‌تان، چهار تا هفت ساله است: نمی‌خواهم مجبورت کنم که گوشت قرمز بخوری، ولی گوشت مرغ یا ماهی، کمک می‌کنه که زودتر بزرگ بشی. یادت باشه حالا که کم‌تر گوشت می‌خوری، باید به اندازه کافی، شیر و میوه و سبزی بخوری تا مریض نشی.

اگر کودک‌تان، بزرگ‌تر از هفت سال است:

ما، آدم‌ها، همه‌چیزخوار هستیم؛ می‌دونی یعنی چی؟ یعنی در برنامه غذایی ما، هم غذاهایی با منبع حیوانی و هم گیاهی وجود داره؛ چون بدن‌مون، طوری ساخته شده که به هر دو نوع غذا، احتیاج داره. مثلا خداوند، به ما دندون داده تا بتونیم گوشت رو بجویم و از پروتئین اون استفاده کنیم. اگر گوشت رو این شکلی که درست کردم، دوست نداری، می‌تونی کمکم کنی تا غذاهای جدیدی برایت بپزم که طعم‌شان رو دوست داشته باشی.

1. آنها غذای داخل بشقاب را به اطراف هل می دهند و غذایشان را تمام نمی کنند. اینکه به فرزندتان بگویید "کل غذای داخل بشقاب باید تمام شود" به آنها کمکی نمی کند که بفهمند سیر شده اند یا خیر. اگر غذا خوردن او کند یا متوقف شده است، چند دقیقه به او وقت دهید تا حس کند که آیا معده اش پر است یا خالی. به او فشار نیاورید که تا آخرین لقمه غذایش را بخورد.
2. فرزندتان برای وعده بعدی گرسنه نیست که معمولاً باید باشد. بسیاری از والدینی که فکر می کنند فرزندشان هر چیزی را نمی خورند، باید بدانند که به فرزندشان قبل از غذا هله هوله می دهند. کودکان در دهه هفتاد بطور متوسط روزانه یک خوراکی می خوردند، در حالیکه امروزه کودکان سه بار هله و هوله و خوراکی می خورند. که البته فقط موضوع کمیت نیست، بلکه مسئله کیفیت است. تحقیقی در دانشگاه کارولینای شمالی کشف کرد که خوراکی های پرقند و پرچربی (مانند کلوچه، چیپس و بیسکویت) حدوداً 28 درصد غذاهای کودکان دو تا شش ساله و 35 درصد بچه های 7 تا 12 ساله را تشکیل می دهند. چهل یا پنجاه سال پیش، کودکان فقط توت فرنگی می خوردند، امروزه آب نبات میوه ای می خورند.
3. مقدار غذای داخل بشقاب آنها با مقدار غذای شما برابری می کند. بچه ها به مقدار غذای بزرگسالان نیاز ندارند. به اندازه کف دست برایشان غذا بریزید و این برای آنها کافی است. همیشه برای آنها به اندازه مشتتان غذا بریزید و این مقیاس یادتان باشد.
4. اولین چیزی که به هنگام ناراحتی، استرس، خستگی یا بدخلق شدن بچه به ذهنتان می رسد این است که برایش خوراکی بخرید. شاید تنها چیزی که لازم داشته باشند فقط در آغوش گرفتن، سکوت یا چیزی برای نوشیدن باشد. شاید هم فقط کم حوصله شده باشند. قبل از آنکه به آنها هله هوله بدهید، به مشکل اصلی او بیندیشید.
5. قسمت سینه، کمر یا پشت لباس آنها تنگ شده است، حتی با آنکه قد لباس برایش اندازه است. بسیاری از والدین وقتی فرزندشان وزن اضافه می کند متوجه نمی شوند. ولی وقتی شلوار یا تیشرت بچه تنگ می شود متوجه می شوند که بچه چاق شده است. اگر وزن فرزندتان در حال افزایش است ولی قدش تکان نمی خورد، نشان می دهد که بیش از حد لازم غذا می خورد.